PHP Dizileri (Arrays)

PHP dizileri, birden fazla değeri tek bir değişkende saklamak için kullanılan veri yapılandırmalarıdır. Diziler, aynı türden veya farklı türlerden verileri depolamak için oldukça kullanışlıdır ve dizi elemanlarına anahtarlar (indeksler) veya sıralı bir şekilde erişim sağlar.

Dizi Türleri

PHP’de üç tür dizi bulunmaktadır:

1. Sıralı Diziler (Indexed Arrays): Elemanlar, sıralı bir indeks ile tutulur.
2. Anahtar-Değer Dizileri (Associative Arrays): Elemanlar, kullanıcı tarafından belirlenen anahtarlar ile tutulur.
3. Çok Boyutlu Diziler (Multidimensional Arrays): İç içe diziler olarak tanımlanır ve bir dizi içinde birden fazla dizi barındırır.

1. Sıralı Diziler (Indexed Arrays)

Sıralı diziler, varsayılan olarak 0’dan başlayarak otomatik olarak artan indeksler ile oluşturulur.

// Sıralı dizi tanımlama
$renkler = array("Kırmızı", "Mavi", "Yeşil");

// Alternatif dizi tanımlama
$renkler = ["Kırmızı", "Mavi", "Yeşil"];

// Dizi elemanlarına erişim
echo $renkler[0]; // Kırmızı

2. Anahtar-Değer Dizileri (Associative Arrays)

Anahtar-değer dizileri, her bir eleman için özel anahtarlar tanımlamanıza olanak tanır.

// Anahtar-değer dizisi tanımlama
$kisi = array(
    "isim" => "Ahmet",
    "yas" => 25,
    "meslek" => "Yazılımcı"
);

// Dizi elemanlarına erişim
echo $kisi["isim"]; // Ahmet

3. Çok Boyutlu Diziler (Multidimensional Arrays)

Çok boyutlu diziler, iç içe dizilerden oluşur ve karmaşık veri yapıları oluşturmak için kullanılır.

// Çok boyutlu dizi tanımlama
$ogrenciler = array(
    array("isim" => "Ali", "yas" => 20),
    array("isim" => "Ayşe", "yas" => 22)
);

// Elemanlara erişim
echo $ogrenciler[0]["isim"]; // Ali

Dizi Fonksiyonları

PHP, dizilerle çalışmak için birçok yerleşik fonksiyon sunar. İşte bazı önemli dizi fonksiyonları:

1. count(): Dizi eleman sayısını döner.

$renkler = ["Kırmızı", "Mavi", "Yeşil"];
echo count($renkler); // 3

array_push(): Diziye eleman ekler.

array_push($renkler, "Sarı");

array_pop(): Dizinin son elemanını çıkarır ve döner.

$sonRenk = array_pop($renkler); // Sarı

array_shift(): Dizinin ilk elemanını çıkarır ve döner.

$ilkRenk = array_shift($renkler); // Kırmızı

array_unshift(): Diziye bir veya daha fazla eleman ekler (başına).

array_unshift($renkler, "Turuncu");

array_keys(): Dizi anahtarlarını döner.

$anahtarlar = array_keys($kisi); // ["isim", "yas", "meslek"]

array_values(): Dizi değerlerini döner.

$degerler = array_values($kisi); // ["Ahmet", 25, "Yazılımcı"]

Dizi Döngüleri

Diziler üzerinde döngü kullanarak elemanlara erişmek oldukça yaygındır. foreach döngüsü ile dizilerin elemanlarına kolayca erişebilirsiniz.

$renkler = ["Kırmızı", "Mavi", "Yeşil"];

foreach ($renkler as $renk) {
    echo $renk . "<br>";
}

Örnek Uygulama

Aşağıda bir PHP dosyası içinde dizilerin nasıl kullanılabileceğine dair basit bir örnek verilmiştir:

<?php
$kisi = [
    "isim" => "Ahmet",
    "yas" => 25,
    "meslek" => "Yazılımcı"
];

echo "İsim: " . $kisi["isim"] . "<br>";
echo "Yaş: " . $kisi["yas"] . "<br>";
echo "Meslek: " . $kisi["meslek"] . "<br>";

$renkler = ["Kırmızı", "Mavi", "Yeşil"];
echo "Renkler:<br>";
foreach ($renkler as $renk) {
    echo $renk . "<br>";
}
?>